Khi xã hội ngày càng phát triển, chất lượng cuộc sống được nâng cao, mọi người cũng trở nên quan tâm đến sức khỏe của bản thân và gia đình nhiều hơn. Bên cạnh hương vị và sở thích, người tiêu dùng hiện nay còn chú ý tới cách chế biến và nguồn gốc thực phẩm. Điều này cho thấy sống khỏe và ăn uống lành mạnh không chỉ là một xu hướng nhất thời mà đang trở thành một nhu cầu mang tính bền vững.
United Tastes đã có dịp trò chuyện với Hana Giang Anh, huấn luyện viên (HLV) thể hình đã truyền cảm hứng về việc rèn luyện cơ thể cho nhiều phụ nữ Việt trong hơn 10 năm qua, để tìm hiểu về lối sống lành mạnh cũng như những bí quyết để chăm sóc gia đình nhỏ của cô.
1. Là một nữ huấn luyện viên thể hình nổi tiếng, luôn đi đầu trong việc truyền cảm hứng cải thiện vóc dáng và theo đuổi một lối sống lành mạnh, Hana Giang Anh đánh giá xu hướng sống lành mạnh tại Việt Nam hiện nay đang phát triển ra sao?
Ở Việt Nam, việc theo đuổi lối sống lành mạnh, tập luyện thể hình hay chăm sóc cơ thể đã không còn là điều xa lạ, nhất là khi chất lượng cuộc sống đang ngày càng được nâng cao. Đặc biệt, mình nhận thấy gần đây mọi người bắt đầu quan tâm nhiều hơn đến vấn đề dinh dưỡng trong thực phẩm, điển hình là các bà mẹ trong gia đình. Khi cần chăm sóc cho người thân, những người phụ nữ sẽ rất chú trọng đến chất lượng và nguồn gốc của thực phẩm.
Với mình khi làm mẹ cũng vậy, khi em bé nhà mình đi học thì mình sẽ để ý đến thực đơn của nhà trường. Các bố mẹ hiện nay đều quan tâm nhiều tới thức ăn của các con không chỉ trong gia đình mà khi đi học hay ra bên ngoài, từ việc món ăn được chế biến như nào, nguồn gốc thực phẩm có đảm bảo không, có đủ chất không, chứ không chỉ đơn thuần như ngày xưa chỉ cần ăn có thịt, có rau, có cơm là đủ nữa.
Trong những năm trở lại đây, cụm từ “organic food” (thực phẩm hữu cơ) cũng trở thành một xu hướng. Mọi người quan tâm tìm kiếm những thực phẩm này nhiều hơn và trong siêu thị cũng có quầy hàng riêng. Điều đó cho thấy nhu cầu của người Việt về thực phẩm lành mạnh gia tăng rất nhiều, và mọi người cũng chú ý đến việc cân bằng về dinh dưỡng trong một bữa ăn.
2. Vậy với kinh nghiệm của mình, Hana nhận thấy những lợi ích lớn nhất của việc lựa chọn thực phẩm và ăn uống lành mạnh là gì?
Từ rất nhiều nghiên cứu đã được chứng minh, chúng ta có thể khẳng định thực phẩm là yếu tố quyết định phần lớn đến chất lượng cuộc sống và sức khỏe của con người. “You are what you eat” – cơ thể của chúng ta chính là những gì mà chúng ta ăn. Không chỉ có sức khỏe về thể chất, mà cả sức khỏe về tinh thần nữa, vì khi chúng ta ăn uống lành mạnh thì tâm trạng cũng sẽ tốt hơn, sẽ giảm được những vấn đề liên quan đến yếu tố tinh thần như bị stress hay căng thẳng.
Ngoài ra, ăn uống lành mạnh còn giúp chúng ta kiểm soát cân nặng ổn định và cải thiện làn da. Có một số loại thực phẩm có khả năng làm giảm tình trạng oxy hóa và kháng viêm trong cơ thể, hỗ trợ tăng cường sức đề kháng. Bên cạnh đó, khi tập luyện, nếu chúng ta biết lựa chọn đúng thực phẩm sẽ có tác dụng giảm các cơn đau trong quá trình tập.
Nói chung, có rất nhiều lợi ích khi duy trì thói quen ăn uống lành mạnh. Nếu chúng ta ăn uống lành mạnh thì cơ thể chắc chắn sẽ tự cảm nhận được ngay những thay đổi như là nhẹ nhõm hơn, nhiều năng lượng hơn, ngủ ngon hơn,…. Khi đã ăn đúng và đủ thì cơ thể cũng sẽ không chấp nhận những thực phẩm không tốt nữa. Có thể ví như là khi con người được trải nghiệm một món đồ chất lượng cao rồi thì sẽ không muốn mua lại những đồ kém chất lượng nữa.
3. Hana có thể bật mí những lưu ý quan trọng để lựa chọn thực phẩm và ăn uống “healthy” một cách phù hợp không?
Trước hết, dành cho những người mới bắt đầu quan tâm về ăn uống lành mạnh, mình luôn khuyên mọi người phải tìm hiểu để phân biệt được đâu là cái mình nên ăn trước đã, sau đó mới quan tâm tới khẩu phần ăn. Chúng ta cần phải có kiến thức để lựa chọn những thực phẩm có nhiều chất dinh dưỡng, và hạn chế những thực phẩm có nhiều calo nhưng lại không có chất gì cả. Những thực phẩm chất lượng thì ngay khi ăn chúng ta sẽ cảm thấy nó không bị đầy bụng, giúp no lâu và đặc biệt là cảm giác đủ đầy, thoải mái trong cơ thể. Có những thực phẩm nhiều dinh dưỡng rất quen thuộc mà mọi người nên lưu ý đó là những thực phẩm gần với tự nhiên như trái cây, rau củ, thực phẩm ít qua chế biến bao gồm thịt, cá, trứng, sữa, phô mai,…. Còn những thực phẩm qua chế biến nhiều như đồ chiên, đồ ăn nhanh thường sẽ có mùi vị rất ngon, kích thích vị giác, nhưng sẽ mang lại cảm giác ngấy và đầy bụng. Đó là những thực phẩm không chất lượng.
Về khẩu phần ăn, lúc trước mình cũng thường hướng dẫn mọi người là phải tính toán lượng calo, nhưng hiện nay mình thấy việc đó hơi khó khăn cho những người mới bắt đầu và bận rộn. Vì vậy, mọi người chỉ cần cân đối đĩa ăn theo một công thức đơn giản. Hãy chia một phần ăn ra làm ba phần, một nửa đĩa là các loại rau, 1/4 là các loại tinh bột và 1/4 còn lại là các loại đạm như thịt, cá, trứng. Khi phân chia ra như vậy thì tự nhiên chúng ta đã có một bữa ăn lành mạnh rồi, không cần phải nghĩ ăn lành mạnh là một điều gì cao siêu hay là đắt tiền, cũng không cần phải nghĩ hay tính toán quá nhiều.
Điều cuối cùng mình muốn nhấn mạnh đó là phải biết lắng nghe và cảm nhận cơ thể của mình. Vì cơ thể mỗi người là khác nhau, không phải người ta ăn 1200 calo là mình cũng phải ăn như vậy, nếu mình ăn theo một chế độ không phù hợp thì chắc chắn sẽ khiến cho cơ thể mệt mỏi. Chỉ có bản thân mình mới hiểu được mình ăn như vậy đã đúng hay đủ hay chưa. Khi mọi người ăn hãy chậm rãi cảm nhận xem là ăn như thế có thoải mái hay không, bụng của chúng ta có bị ì ạch không, hay ăn như vậy xong đi ngủ mình có bị đói không, có bị mệt không. Tất cả những cảm giác đó sẽ giúp chúng ta hoàn thiện một khẩu phần ăn phù hợp với cơ thể của mình nhất.
4. Trong cuộc sống bận rộn hiện nay, nhiều gia đình cũng đang khá đau đầu với việc bảo quản thực phẩm, Hana có lời khuyên gì để có thể bảo quản thực phẩm tiện lợi mà vẫn đảm bảo dinh dưỡng không?
Hiện nay, mình thấy nhiều người còn nhầm lẫn về chất lượng của thực phẩm. Nếu bây giờ đặt một câu hỏi là theo bạn thì đồ đông lạnh và đồ ăn tươi, cái nào có nhiều chất hơn, chắc sẽ rất nhiều người sẽ trả lời là đồ ăn tươi. Nhưng thực tế thì thực phẩm đông lạnh và tươi không khác gì nhau về chất dinh dưỡng cả. Điều quan trọng là khi mua đồ về chúng ta cần phải sơ chế sạch sẽ luôn, để cho nó khô và không bị ẩm. Sau đó thì hãy bảo quản trong hộp ở ngăn đông và hộp nên có chất lượng tốt.
Mình rất thích trữ thực phẩm ở ngăn đông vì sẽ giúp bảo quản chất lượng tốt hơn và không làm mất đi chất dinh dưỡng. Sau đó, chúng ta chỉ cần rã đông hoặc để ở ngoài một chút thôi là có thể chế biến được luôn rồi. Điều này cũng giúp tiết kiệm nhiều thời gian cho các gia đình, trong cuộc sống bận rộn, không phải ngày nào chúng ta cũng đi chợ mua đồ tươi được, nhưng việc bảo quản thực phẩm đúng cách hoặc lựa chọn các nguyên liệu đông lạnh nhập khẩu chất lượng cao sẽ giúp chúng ta đảm bảo bữa ăn dinh dưỡng mỗi ngày cho gia đình.
Mọi người phải hiểu ăn uống lành mạnh không phải là một chế độ để mình ăn kiêng, mà nó là duy trì ăn uống cân bằng, đầy đủ tất cả các chất dinh dưỡng cho cơ thể một cách lâu dài. Vì vậy, chúng ta phải có hiểu biết và lựa chọn những nguồn thực phẩm uy tín, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, để nó tác động đến cuộc sống hàng ngày một cách tích cực.
5. Với gia đình nhỏ của mình, hiện nay Hana thường chuẩn bị những bữa ăn lành mạnh như thế nào? Đâu là những thực phẩm “healthy” mà gia đình Hana yêu thích nhất?
Gia đình mình hiện chỉ có 2 vợ chồng và bé Bắp, nhưng lại có 2 chế độ ăn khác nhau. Mình và chồng sẽ ăn đồ được tính toán calo chuẩn và kỹ hơn, trong khi em bé thì sẽ có bữa ăn cân bằng giữa cả yếu tố dinh dưỡng và sở thích. Về cơ bản, mọi người có thể hiểu phần ăn thường chia ra làm hai kiểu, bao gồm những người mà họ ít đi tập hoặc chỉ tập cardio hay yoga thôi thì chỉ cần ăn một lượng chất đạm (protein) vừa đủ, còn những người tập tạ và tập nặng thì bắt buộc phải ăn nhiều đạm hơn, vì khi tập tạ sẽ cần nhiều protein để xây dựng và phục hồi cơ bắp. Hai vợ chồng mình đều là những người có chế độ tập nghiêm ngặt, nên cần ăn nhiều nhiều thịt để bổ sung đạm, còn em bé sẽ ăn riêng một kiểu khác.
Lúc mới bắt đầu nuôi em bé, mình cũng cảm thấy rất khó khăn giữa việc cân bằng yếu tố lành mạnh và sở thích của bé. Trẻ nhỏ thì chưa có nghĩ nhiều, hay có ý thức về dinh dưỡng, mà các bé thường thích ăn theo khẩu vị như ăn kẹo, ăn kem, ăn những đồ mềm dễ nhai. Bé Bắp không thích ăn thịt vì khó nhai, cũng không thích ăn cơm gạo lứt như bố mẹ mà chỉ thích ăn gạo trắng thôi. Nhưng mà mình vẫn phải cho con ăn đủ chất chứ không thể để thiếu chất được, đặc biệt là protein từ thịt rất quan trọng. Vậy nên mình thường cắt nhỏ tất cả các phần thịt, chả, trứng, rồi trộn vào cơm trắng cho con ăn. Đấy là cách của mình để cho con ăn có đủ đạm, đủ rau, đủ tinh bột mà vẫn theo được sở thích của bé chứ không phải ép buộc.
Mình nghĩ là mỗi bé sẽ có một sở thích khác nhau, nên việc ăn uống sao cho lành mạnh và tiện lợi sẽ phải dựa vào sự tinh tế của người mẹ. Đặc biệt là các mẹ phải trang bị nhiều kiến thức về dinh dưỡng, vì đôi khi mọi người hay nghĩ là con chỉ cần mập mạp, tăng cân nên cứ cố gắng cho ăn rất nhiều cơm, nhưng lại thiếu đạm, thiếu vitamin hoặc thiếu khoáng chất. Khi mà thiếu bất cứ một chất gì thì con đều không thể phát triển hết tiềm năng sức khỏe được.
Bên cạnh việc cân bằng dinh dưỡng thì mình còn quan tâm tới nguồn thực phẩm nữa. Mọi người cần tìm hiểu thật kỹ về nguồn gốc và thông tin sản phẩm, giữa rất nhiều các loại thực phẩm được bày bán, chúng ta cần phải có sự tỉnh táo, hãy là một người tiêu dùng thông minh và biết chọn lọc.
Rất may là ngày nay, những thực phẩm chất lượng cao như nông sản Mỹ đã được bày bán ở hầu hết các siêu thị. Khi đi mua thức ăn cho gia đình, ngoài những thực phẩm quen thuộc của người Việt, mình cũng thường bổ sung thêm một vài thực phẩm nhập khẩu có nhiều dinh dưỡng tốt như là cam Mỹ, hay các loại trái cây họ berry – dâu tây, việt quất. Những thực phẩm này có rất nhiều vitamin và chất chống oxy hóa. Ngoài ra, cả nhà mình đặc biệt thích và hay ăn cá, nhất là những loại cá phi lê không xương như cá hồi Alaska hay cá bơn Mỹ. Cá là thực phẩm rất tốt cho sức khỏe, có nhiều Omega 3 và chất béo tốt.
Với những chia sẻ của Hana Giang Anh, hy vọng các gia đình Việt sẽ có được động lực và duy trì thói quen ăn uống lành mạnh hàng ngày, để mỗi chúng ta đều luôn khỏe mạnh cả ở thể chất lẫn tinh thần!